Η ιστορία της γραβάτας

Συνώνυμο της προσωπικότητας και του εκλεπτυσμένου γούστου ενός άνδρα. Απαραίτητο αξεσουάρ για μια επίσημη εμφάνιση, αλλά και "πόλος έλξης" των γυναικών. "Φετίχ" για πολλούς και "θηλιά στο λαιμό" για ακόμα περισσότερους. Ο Oscar Wilde πάντως, έλεγε ότι "μια καλοδεμένη γραβάτα είναι το πρώτο σοβαρό βήμα στη ζωή". Αλήθεια, είχατε ποτέ φανταστεί τί σχέση έχουν οι "Κροάτες" με τις "γραβάτες"; Δεν πρόκειται για ανέκδοτο, διαβάστε παρακάτω και θα δείτε.

Η προέλευση της γραβάτας
Μια ιστορία τρεισήμισι αιώνων

Η ετυμολογία της λέξης "γραβάτα" προέρχεται ούτε λίγο ούτε πολύ από τη λέξη "Κροατία". Για να μάθουμε την ιστορία της θα ανατρέξουμε στο 1660, όταν ένα σύνταγμα από Κροάτες στρατιώτες επισκέφτηκε το Παρίσι μετά από την πανηγυρική νίκη της Κροατίας - που αποτελούσε τότε τμήμα της Αυστροουγγαρίας - επί των Τούρκων. Οι Κροάτες θα παρουσιάζονταν μπροστά στον Λουδοβίκο τον 14ο για να αποσπάσουν τους επαίνους του και ήθελαν να εντυπωσιάσουν τον -γνωστό για την καλαισθησία του- Γάλλο μονάρχη. Οι Κροάτες αξιωματικοί επέλεξαν να φορέσουν γύρω από το λαιμό τους πολύχρωμα, φανταχτερά μεταξωτά μαντήλια, ενώ οι στρατιώτες υφασμάτινα, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο τις στολές τους να δείχνουν ακόμα πιο εκθαμβωτικές.
Αυτά τα μαντήλια, που θύμιζαν την ρωμαϊκή fascalia που φορούσαν οι ρήτορες για να προστατεύουν τις φωνητικές τους χορδές, πράγματι εντυπωσίασαν τον Λουδοβίκο, ο οποίος δεν άργησε να ιδρύσει το σύνταγμα των Royal Cravattes, των "βασιλικών γραβατών". Φαίνεται λοιπόν πως η ονομασία "cravat" προήλθε από την παράφραση της λέξης "Croat".

Η γραβάτα έγινε σήμα κατατεθέν του βασιλιά και η νέα μόδα δεν άργησε να περάσει διαμέσου της Μάγχης από την Γαλλία στην Αγγλία, όπου το νέο αξεσουάρ γνώρισε τις πιο μεγάλες του δόξες. Σύντομα δεν νοείτο καλοντυμένος γνήσιος gentleman να μην φοράει γραβάτα: γραβάτες κροσσάτες (τύπου κορδονιών κουρτίνας), σκοτσέζικες (σε στυλ εσάρπας), φούντες, φιόγκοι, δαντέλες, φρου-φρου, γραβάτες κεντημένες, λινές, μεταξωτές και πάνω από 100 διαφορετικοί τρόποι για να δέσει κανείς μια γραβάτα.

Το σίγουρο ήταν ότι ο κόμπος έπρεπε να είναι άψογος, γιατί η προσβολή προς έναν καθώς πρέπει κύριο, ότι η γραβάτα του είναι λάθος δεμένη, ξεπλενόταν μόνο με..αίμα. Πολλοί μάλιστα έδεναν τη γραβάτα τους τόσο σφιχτά και τόσο ψηλά στο λαιμό τους, που μόλις και μετά βίας ανάσαιναν, ενώ όσο πιο εκκεντρική ήταν η γραβάτα τόσο πιο μοντέρνος θεωρούνταν ο κύριος που τη φορούσε.

Η γραβάτα συνεχίζει την πορεία της ως απαραίτητο αξεσουάρ ενός καλοντυμένου κυρίου και η μεγάλη ανατροπή έρχεται στα μέσα της δεκαετίας του '60, τότε που οι νεαροί επαναστάτες αρνούνται να φορέσουν τη γραβάτα -"σύμβολο του κατεστημένου"- σε ένδειξη κοινωνικής διαμαρτυρίας. Μια δεκαετία περίπου μετά, οι αντιδράσεις εξασθενούν και οι γραβάτες επανέρχονται στο προσκήνιο, με αποκορύφωμα πια τη δεκαετία του '90. Την ίδια περίπου περίοδο, η μόδα στερεί από τους άντρες την αποκλειστικότητα της γραβάτας, αφού εμφανίζονται γυναικεία κοστούμια και σύνολα, που κοσμούνται από το συγκεκριμένο αξεσουάρ.

Η γραβάτα σήμερα
Γραβάτες για όλα, μα όλα τα γούστα

Τα τελευταία χρόνια η ιστορία της γραβάτας περνάει σε μια νέα φάση, καθώς οι εμπνεύσεις των σχεδιαστών και οι επιταγές της μόδας, δίνουν στη γραβάτα τη δυνατότητα να είναι, όχι μόνο "σοβαρή", "συντηρητική" και "επίσημη", αλλά και μοντέρνα, νεανική και -γιατί όχι- "επαναστατική".

Για όσους επιθυμούν η γραβάτα τους να προσελκύει βλέμματα, θαυμασμού (ή και απορίας), προσφέρεται στην αγορά μια τεράστια ποικιλία από χρώματα, σχέδια και εικόνες. Γραβάτες πρωτότυπες, αστείες, εκκεντρικές. Γραβάτες με cartoons, με κινηματογραφικούς ήρωες, με μουσικά συγκροτήματα, με εμβλήματα ομάδων ή με ό,τι είδους σχέδιο και εικόνα μπορείτε να φανταστείτε -αρκεί να ψάξετε και να διαθέτετε το ανάλογο βαλάντιο.

Κανονικά μια γραβάτα αποτελείται από ένα φαρδύ τετράγωνο κομμάτι μεταξωτού υφάσματος, το οποίο διπλώνεται επτά φορές για να δώσει πλούσια αίσθηση στην αφή. Σήμερα όμως η υψηλή τιμή του μεταξιού κάνει αυτές τις γραβάτες σπάνιες και ακριβές. Οι περισσότερες γραβάτες πλέον είναι επενδυμένες με μάλλινο ύφασμα. Όσο πιο αμιγές είναι το ύφασμα αυτό, τόσο το καλύτερο.

Οι τιμές ποικίλουν και εξαρτώνται από την ποιότητα. Αν πάντως ψάχνετε για την καλύτερη, χειροποίητη και από ιταλικό μετάξι γραβάτα, επισκεφτείτε την πρωτεύουσα της Κροατίας, το Ζάγκρεμπ, όπου μπορείτε να βρείτε χειροποίητες γραβάτες που ακολουθούν πιστά τη συνταγή της εποχής εκείνης.

Ξέρετε να κάνετε τον σωστό κόμπο στη γραβάτα σας??

Μια καλοδεμένη γραβάτα είναι το κλασσικότερο αξεσουάρ στο καλό ανδρικό ντύσιμο. Ανεξαρτήτως από το αν είστε fan των γραβατών (οι κύριοι να τις φοράτε, οι κυρίες να τις βλέπετε στους κυρίους), υπάρχουν μερικά πράγματα που θα είχε ενδιαφέρον να διαβάσετε, έστω για εγκυκλοπαιδικούς λόγους.

- Το μήκος μιας γραβάτας φυσιολογικά κυμαίνεται μεταξύ 128 και 147 εκατοστών και το πλάτος της μεταξύ 7 και 9 εκατοστών.
- Δεμένη η γραβάτα θα πρέπει να φτάνει ακριβώς ανάμεσα στην αρχή και στη μέση της αγκράφας στη ζώνη.
- Πριν αγοράσετε μια γραβάτα, περάστε την πάνω από το χέρι σας και αφήστε τα δύο άκρα της ελεύθερα προς τα κάτω. Το ζητούμενο είναι να μην ζαρώνει πουθενά και να είναι απόλυτα ευθεία.
- Εξετάζοντας την επένδυση μιας γραβάτας, παρατηρούμε μια λωρίδα υφάσματος πάνω από το V που σχηματίζουν οι άκρες της από την πίσω πλευρά, καθώς και ένα μαύρο νήμα. Η λωρίδα υφάσματος συμβάλλει στη διατήρηση του σχήματος της γραβάτας, ενώ το νήμα εξασφαλίζει ότι η γραβάτα δεν θα κοπεί αν τη δέσετε σφιχτά. Αν τραβήξετε το νήμα η γραβάτα, θα πρέπει να συρρικνωθεί, δείγμα του ότι είναι χειροποίητη. Το νήμα αυτό ήταν έμπνευση του Τζορτζ Λανγκσντορφ, τη δεκαετία του '20, με σκοπό να αυξήσει την ελαστικότητα της γραβάτας.
- Για να λύσετε μια γραβάτα, το σωστό είναι να ακολουθήσετε ανάποδα τα βήματα που κάνατε για να τη δέσετε. Έτσι δεν θα τσαλακώσετε το ύφασμα.
- Ο καλύτερος τρόπος για να βρει μια γραβάτα τη σωστή της φόρμα είναι να ενώσετε τις δυο άκρες της γραβάτας και να την τυλίξετε γύρω από το δάχτυλό σας σαν να ήταν ζώνη. Αφού τη βγάλετε από το δάχτυλό σας χωρίς να την ξετυλίξετε, αφήστε τη όλο το βράδυ. Την επόμενη μέρα, αν η γραβάτα είναι μεταξωτή, κρεμάστε τη, αν είναι πλεχτή, αφήστε τη τυλιγμένη στο συρτάρι (οι μάλλινες γραβάτες ξεχειλώνουν όταν τις κρεμάμε).
- Όσον αφορά τον καθαρισμό της γραβάτας, καλό είναι το καθαριστήριο, μόνο που στην πρέσα, μαζί με τους λεκέδες, χάνεται και η λάμψη του μεταξωτού υφάσματος.
- Οι μεγάλοι οίκοι μόδας προτείνουν το πουκάμισο να είναι πιο ανοιχτόχρωμο από το κοστούμι και η γραβάτα πιο σκούρα από το πουκάμισο. Πάντα αγοράζουμε πρώτα το κοστούμι και μετά τη γραβάτα με την οποία θα το συνδυάσουμε.

Κόμποι και βάσανα

Μισό δισεκατομμύριο άνδρες συμπεριλαμβάνουν την γραβάτα στην καθημερινή τους αμφίεση. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, οι περισσότεροι δεν ξέρουν να την δέσουν σωστά. Παραθέτουμε λοιπόν εδώ μερικές οδηγίες προς...γραβατωμένους.

Υπάρχουν τέσσερα είδη κόμπων γραβάτας: four in hand (λεπτός), half winsdor (μέτριος), full winsdor (χοντρός), και pratt (μοντέρνος). Ο four in hand είναι ο πιο δημοφιλής, ο πιο απλός και ο πιο κομψός.  Ο half winsdor επίσης είναι ένας κλασσικός κόμπος. Έχετε κατά νου, ότι ο full winsdor είναι κάπως "μεγαλίστικος" και δεν ενδείκνυται για ντύσιμο με νεανικές "ανησυχίες". Οι winsdor κόμποι πήραν το όνομά τους προν τιμή του Δούκα του Winsdor της Αγγλίας, αν και ο ίδιος ο Δούκας ποτέ του δεν φόρεσε τέτοιου είδους γραβάτα. Ο pratt είναι ο χρονολογικά νεώτερος και μάλλον ο πιο δύσκολος.

Αν δεν τα καταφέρνετε τόσο καλά με αυτούς τους κόμπους μην ανησυχείτε. Δοκιμάστε την δική σας εκδοχή. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 δύο ερευνητές του Πανεπιστημίου Cambridge οι Thomas Fink και Yong Mao χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα  ανακάλυψαν ότι μπορούν να γίνουν 85 διαφορετικά είδη κόμπων σε μια συνηθισμένη γραβάτα. Μάλιστα, ανακάλυψαν ότι εκτός από τα 4 γνωστά είδη κόμπων που προαναφέραμε υπάρχουν 6 ακόμα είδη κόμπων που μπορούν να μας δώσουν ένα ευχάριστο αισθητικά αποτέλεσμα!

Οδηγίες

Για να δέσετε τον διπλό κόμπο full winsdor

1. Περάστε την γραβάτα κάτω από τον γιακά του πουκαμίσου έτσι ώστε η άκρη Α να είναι μακρύτερη και πάνω από την άκρη Β.

2. Σχηματίστε μία θηλιά γύρω από την άκρη Β, με την άκρη Α να βγαίνει από μέσα προς τα πάνω

3.Τραβήξτε την άκρη Α κάτω από την άκρη Β από δεξιά προς τα αριστερά περνώντας την και πάλι από την θηλιά

4. Φέρτε την άκρη Α κατά μήκος από μπροστά, από τα αριστερά προς τα δεξιά.

5. Τραβήξτε την άκρη Α προς τα πάνω και πάλι μέσα από τη θηλιά

6. Φέρτε την άκρη Α προς τα κάτω από μπροστά μέσα από τον κόμπο.

7. Με τα δύο χέρια σφίξτε τον κόμπο φέρνοντας τον στην ίδια ευθεία με τον γιακά του πουκαμίσου.

Για να δέσετε τον μονό κόμπο half winsdor

1. Περάστε τη γραβάτα κάτω από το γιακά του πουκαμίσου, έτσι ώστε η άκρη Α να είναι μακρύτερη και πάνω από την άκρη Β.

2. Φέρτε την άκρη Α από πάνω και τυλίξτε την πίσω από την άκρη Β.

3. Τραβήξτε την άκρη Α προς τα πάνω.

4. Περάστε την άκρη Α πάνω και πίσω από τη θηλιά.

5. Φέρτε την άκρη Α μπροστά, πάνω από την άκρη Β από αριστερά προς τα αριστερά.

6. Και πάλι τραβήξτε την άκρη Α πάνω περνώντας τη μέσα από τη θηλιά.

7. Φέρτε την άκρη Α προς τα κάτω από μπροστά μέσα από τον κόμπο.

8. Με τα δύο χέρια σφίξτε τον κόμπο φέρνοντάς τον στην ίδια ευθεία με τον γιακά του πουκαμίσου.

Για να δέσετε τον  κόμπο four in hand

1. Περάστε τη γραβάτα κάτω από το γιακά του πουκαμίσου, έτσι ώστε η άκρη Α να είναι μακρύτερη και πάνω από την άκρη Β.

2. Φέρτε την άκρη Α από πάνω και τυλίξτε την πίσω από την άκρη Β.

3. Τραβήξτε την άκρη Α προς τα εμπρός.

4. Τραβήξτε την άκρη Α πάνω περνώντας τη μέσα από τη θηλιά.

5. Φέρτε την άκρη Α προς τα κάτω από μπροστά μέσα από τον κόμπο.

6. Με τα δύο χέρια σφίξτε τον κόμπο φέρνοντάς τον στην ίδια ευθεία με τον γιακά του πουκαμίσου. Βάλτε το δάχτυλό σας στο κέντρο το κόμπου όσο θα σφίγγετε για να σχηματιστεί πιέτα.

Για να δέσετε τον κόμπο Pratt

1. Περάστε τη γραβάτα από την πίσω όψη (ανάποδα) κάτω από το γιακά του πουκαμίσου, έτσι ώστε η άκρη Α να είναι μακρύτερη και πάνω από την άκρη Β.

2. Σχηματίστε μία θηλιά γύρω από την άκρη Β, περνώντας την άκρη Α πάνω και πίσω από την άκρη Β

3. Σφίξτε τη θηλιά γύρω από την άκρη Β, με την καλή όψη της γραβάτας να φαίνεται στον κόμπο

4. Φέρτε την άκρη Α μπροστά, πάνω από την άκρη Β από αριστερά προς τα αριστερά.

5. Τραβήξτε την άκρη Α πάνω περνώντας τη μέσα από τη θηλιά.

6. Φέρτε την άκρη Α προς τα κάτω από μπροστά μέσα από τον κόμπο. Με τα δύο χέρια σφίξτε τον κόμπο φέρνοντάς τον στην ίδια ευθεία με τον γιακά του πουκαμίσου.